Prawo do emerytury przysługuje każdemu, kto ukończył powszechny wiek emerytalny (60 lat u kobiet i 65 lat u mężczyzn) i opłacił przynajmniej jedną składkę na ubezpieczenia społeczne.
Na wysokości emerytury znacząco wpływa staż pracy. Im więcej składek odłożymy i im później przejdziemy na emeryturę, tym wyższe będzie świadczenie. Ustawa określa jedynie minimalny wiek przejścia na emeryturę — jest ona bowiem prawem, a nie obowiązkiem. Decyzja o zakończeniu aktywności zawodowej jest zawsze indywidualna. Każdy rok przepracowany po osiągnięciu wieku emerytalnego podwyższa świadczenie.
Samo wyliczenie emerytury sprowadza się do prostego działania. Wystarczy podzielić kwotę zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zapisanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego i subkoncie oraz kapitału początkowego, czyli odtworzonej historii emerytalnej, tych, którzy pracowali przed 1999 r. przez średnie dalsze trwanie życia w momencie przejścia na emeryturę. Średnie dalsze trwanie życia wyraża się w miesiącach i ustala wspólnie dla mężczyzn i kobiet.
Od stażu pracy zależy gwarancja, że emerytura nie będzie niższa od kwoty najniższej gwarantowanej emerytury, która od 1 marca wynosi 1780,96 zł brutto, czyli o ponad 190 zł więcej niż dotychczas. Dostaną ją kobiety, które mają co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz mężczyźni, którzy mają ich co najmniej 25 lat. Okresy składkowe związane są z aktywnością zawodową. Mogą to być okresy ubezpieczenia czy samodzielnego opłacania składek. Natomiast okresy nieskładkowe to czas braku tej aktywności, np. nauki w szkole wyższej na jednym kierunku (pod warunkiem jej ukończenia) czy pobierania zasiłku chorobowego. Okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać 1/3 okresów składkowych.
Na wysokość emerytury znacząco wpływa waloryzacja składek i kapitału początkowego. Polega ona na pomnożeniu zgromadzonych środków kwot przez wskaźnik waloryzacji.
Wysokość hipotetycznej emerytury możemy obliczyć sami w specjalnym kalkulatorze udostępnionym na stronie zus.pl. Taką informację znajdziemy też na swoim profilu na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Przed decyzją o przejściu na emeryturę warto skontaktować się z doradcą emerytalnym. Pomoże on nie tylko obliczyć wysokość hipotetycznej emerytury, ale także podpowie jakie dokumenty przygotować i jak je wypełnić. Doradcy pracują we wszystkich placówkach ZUS.
Prowadzona właśnie waloryzacja procentowa polega na pomnożeniu kwoty świadczenia brutto z 29 lutego 2024 r. przez wskaźnik, który w tym roku wynosi 112,12 proc.
W sprawie waloryzacji nie trzeba składać wniosku, jest ona automatyczna. Każdy emeryt i rencista otrzyma decyzję o nowej wysokości świadczenia. Ich wysyłka rozpocznie się w kwietniu. Wraz z decyzjami o waloryzacji ZUS wyśle decyzje o przyznaniu dodatkowego świadczenia rocznego, czyli tzw. trzynastki. Wcześniej informację wysokości świadczenia po waloryzacji można sprawdzić na PUE.
Pomorskie oddziały ZUS wypłacają blisko ponad 350 tys. emerytur.