Ubezpieczenia społeczne to ochrona na wypadek skutków zdarzeń losowych, które ograniczają lub uniemożliwiają pracę zarobkową, a więc uzyskanie środków utrzymania. Takie zdarzenie to choroba, naruszenie sprawności organizmu, starość czy śmierć, która dotyka swoimi skutkami członków rodziny. Ochronie podlega czasowa niezdolność do pracy, ale też niezdolność, która wyłącza możliwości zarobkowania na okres znacznie dłuższy, czasami taki, który nie da się przewidzieć. Osobom ubezpieczonym w ramach ubezpieczeń chorobowego, wypadkowego i rentowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje i wypłaca świadczenia, które rekompensują utratę zarobków. ZUS realizuje też działania, które przeciwdziałają niezdolności do pracy np. w ramach prewencji rentowej prowadzi rehabilitację leczniczą.
W ubiegłym roku, na Pomorzu, największą pozycją wśród wydatków na świadczenia z ubezpieczeń społecznych związaną z niezdolnością do pracy były koszty absencji chorobowej, kolejne były renty z tytułu niezdolności do pracy, dalej renty socjalne i świadczenie rehabilitacyjne. Przeciętnie, na jedną osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, w województwie pomorskim wydano 1876,74 zł. To o 113,99 zł mniej niż przeciętna wypłata w kraju.
Renty z tytułu niezdolności do pracy Pomorzan, kosztowały prawie 738,8 mln zł. Wśród nich ponad blisko 83 mln zł stanowiły wydatki na renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji, ponad 164,2 mln zł na renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Najwięcej, bo prawie 491,6 mln zł (blisko 67 proc.) ZUS wypłacił jako renty dla osób częściowo niezdolnych do pracy.
W minionym roku, w woj. pomorskim ZUS wypłacił ponad 251,4 mln zł z tytułu rent wypadkowych. W związku z wypadkami przy pracy bądź chorobą zawodową ZUS wypłacił renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji w kwocie, która przekroczyła 11,7 mln zł, renty dla osób całkowicie niezdolnych do pracy na blisko 29,1 mln zł i renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w kwocie przeszło 210,6 mln. Wydatki na te ostatnie to prawie 84 proc. wszystkich wydatków na renty wypadkowe.
Pomorskie oddziały ZUS w ubiegłym roku wypłaciły renty socjalne w kwocie ponad 229,1 mln zł, co stanowi 5,5 proc. wydatków na skali całego kraju. Wydatki na renty socjalne dla mężczyzn to ponad 129,3 mln zł, a dla kobiet niemal 99,8 mln zł. Najwięcej w 2023 r. wyniosły wydatki, związane z absencją chorobową, zarówno te finansowane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak i funduszy pracodawców. Wyniosły one ponad 1,6 mld zł. To 6,2 proc. wydatków poniesionych na ten cel w całym kraju. W przypadku kobiet z Pomorza było to nieco ponad 1 mld zł (62 proc.), a w przypadku mężczyzn blisko 617,7 mln zł (38 proc.). Świadczenia rehabilitacyjne wypłacone w ubiegłym roku na Pomorzu wyniosły ponad 185,7 mln zł, co stanowi 6,2 proc. wydatków na ten cel w skali kraju.
