Program Aktywny Rodzic obejmuje trzy świadczenia dla rodziców i opiekunów dzieci od 12. do 35. miesiąca życia: „Aktywni rodzice w pracy”, „Aktywnie w żłobku” i „Aktywnie w domu”. Wnioski o te świadczenia można składać od 1 października wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem: platformy PUE ZUS (eZUS), aplikacji mobilnej mZUS, bankowości elektronicznej lub portalu Emp@tia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Pierwszą transzę świadczeń z programu „Aktywny Rodzic” ZUS wypłacił pod koniec listopada. Świadczenia wypłacane jest w danym miesiącu za miesiąc poprzedni, czyli np. w grudniu za listopad. Wypłaty do placówek ramach świadczenia „Aktywnie w żłobku” zaplanowane są na każdy 20. dzień miesiąca. Natomiast termin wypłaty dla pozostałych świadczeń to ostatni dzień roboczy każdego miesiąca.
Wszędzie, gdzie pojawią się wątpliwości, sprawy są kierowane do postępowania wyjaśniającego. Może się tak zdarzyć, gdy trzeba zweryfikować dane na koncie ubezpieczonego, które potwierdzą jego aktywność zawodową, czy dane wprowadzane do rejestru żłobków. Żeby przyznać świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, ZUS musi sprawdzić, czy rodzice spełniają warunek aktywności zawodowej. Robi to na podstawie danych z konta ubezpieczonego ZUS oraz informacji z rejestru Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dane są aktualizowane w oparciu o informacje od pracodawców i prowadzących działalność gospodarczą. W każdym miesiącu placówki mają obowiązek wprowadzania do rejestru żłobków kwoty opłaty poniesionej przez rodzica za poprzedni miesiąc. Na tej podstawie ZUS przelewa świadczenia „Aktywnie w żłobku” na rachunki żłobków, klubów dziecięcych i dziennych opiekunów.
W ramach programu rodzice mogą w miesiącu na dane dziecko korzystać tylko z jednego świadczenia, jednak mogą wielokrotnie zmieniać jego rodzaj.
Jeśli rodzice pobrali już na dziecko pełne 12 tys. zł Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO), to z nowego programu mogą ubiegać się o jedno z dwóch świadczeń: „Aktywnie w żłobku” – jeśli dziecko uczęszcza do żłobka bądź „Aktywni rodzice w pracy” – jeśli rodzice są aktywni zawodowo, a dziecko nie chodzi do żłobka. Jeśli rodzice pobierają na dziecko RKO, ale nie wykorzystali pełnej kwoty 12 tys. zł., to z nowego programu mogą się ubiegać o również o świadczenie „Aktywnie w domu”. Łączna kwota wypłat RKO i „Aktywnie w domu” nie może przekroczyć 12 tys. zł na dziecko.
Jeśli prawo do RKO zostanie uchylone, ponieważ zostało przyznane świadczenie z programu „Aktywny rodzic”, to rodzic nie będzie już mógł ponownie wrócić do pobieranego wcześniej świadczenia. Ale jeśli rodzice pobierają RKO w kwocie po 1 tys. zł miesięcznie, mogą je nadal pobierać na zasadzie praw nabytych do osiągnięcia limitu 12 tys. zł albo ukończenia przez dziecko 35. miesiąca życia.
Żeby zapewnić ciągłości wypłacania świadczeń w okresie przejściowym, czyli w okresie rozpatrywania wniosku o nowe świadczenie, rodzice, którzy mieli przyznane prawo do RKO i złożyli wniosek o jedno ze świadczeń z programu „Aktywny Rodzic”, w dalszym ciągu otrzymywali RKO. Ponieważ za ten sam miesiąc nie można pobierać dwóch świadczeń, RKO wypłacony za miesiące, za które zostało przyznane świadczenie z programu „Aktywny Rodzic” podlega rozliczeniu z ZUS. W piśmie wysłanym w sierpniu na PUE do wszystkich, którzy pobierając RKO ZUS informował, że nie jest możliwe łączenie RKO i świadczeń z programu „Aktywny Rodzic”, a decyzja co do wyboru konkretnego świadczenia leży po stronie rodziców.