Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyna zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć i nastąpiło w związku z pracą.
W ubiegłym roku na Pomorzu poszkodowanych w wypadkach przy pracy zostało 5525 osób. Liczba poszkodowanych w ciężkich i śmiertelnych wypadkach przy pracy w tym czasie spadła z 50 do 21. Spadła także liczba zatrudnionych w warunkach zagrożenia. W 2023 r. w woj. pomorskim było ich ponad 13,7 tys. Najwyższy odsetek poszkodowanych odnotowano w branżach: przetwórstwo przemysłowe - 36,6 proc., edukacja - 9,3 proc. oraz transport i gospodarka magazynowa 8,5 proc.
Ubezpieczony, który ulegnie wypadkowi w pracy, może liczyć na jednorazowe odszkodowanie, które w wypadku śmierci należy się również członkom rodziny, a także na rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę szkoleniową i dodatek pielęgnacyjny. Rodzina zmarłego może otrzymać rentę rodzinną. Świadczenia mogą uzyskać zatrudnieni na umowę o pracę, osoby, które prowadzą działalność gospodarczą, a także zatrudnieni na umowę agencyjną bądź umowę zlecenie. Kwota świadczenia zależy od wysokości zarobków i stażu pracy. W przypadku zwykłej renty ubezpieczony musi wykazać pięcioletni okres składkowy i nieskładkowy, natomiast w przypadku rent wypadkowych świadczenie przysługuje nawet, gdy wypadek wydarzy się w pierwszym dniu pracy.
Należy pamiętać, że aby ubiegać się o świadczenie wypadkowe, trzeba złożyć wymagane dokumenty, m.in. protokół ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, który wystawia pracodawca. Do wniosku należy również dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia. ZUS, jeżeli uzna, że dokumenty te są niewystarczające bądź istnieje jakaś niejasność, może zażądać od zakładu pracy lub poszkodowanego dodatkowych wyjaśnień.
Żeby otrzymać odszkodowanie, należy złożyć wniosek wraz z protokołem powypadkowym i dokumentacją, sporządzoną i zatwierdzoną przez zakład pracy oraz wypełniony przez lekarza druk OL-9, z adnotacją, że zakończyło się leczenie i rehabilitacja. Stopień uszczerbku na zdrowiu i jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ocenia lekarz orzecznik ZUS, po zakończeniu przez pacjenta procesu leczenia i rehabilitacji.
Wysokość jednorazowego odszkodowania to 20 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia kwota ta wynosi 1431 zł. Dla przykładu: osoba, u której zostanie stwierdzone 5% uszczerbku na zdrowiu, otrzyma 7155 zł brutto.
W 2023 r. najwyższy przeciętny procent uszczerbku odnotowano w województwie pomorskim. Było to 6,1 proc.
Osoby, które pracują w szarej strefie, często nie zdają sobie sprawy z konsekwencji, na jakie narażają siebie i swoją rodzinę. W razie nieszczęścia nie przysługuje im żadne świadczenie wypadkowe. W praktyce oznacza to, że zostaną bez środków do życia i bez możliwości podjęcia pracy ze względu na stan zdrowia.