“Dziecko ma prawo być sobą. Ma prawo do popełniania błędów. Ma prawo do posiadania własnego zdania. Ma prawo do szacunku. Nie ma dzieci – są ludzie.” Janusz Korczak
Spróbujmy zadać te same pytania w kontekście dzieci, dorosłych dotkniętych autyzmem. Czy taka osoba ma prawo być sobą? Może popełniać błędy? Ma prawo mieć swoje zdanie i wymagać wobec siebie szacunku? Oczywiście ciśnie się na usta tylko jedna odpowiedź – TAK! Wiedzą o tym rodzice, członkowie rodzin, nauczyciele, terapeuci pracujący z osobami autystycznymi, przyjaciele. Czy natomiast wiedzą o tym ludzie, którzy nie mają takiej osoby w rodzinie, w gronie znajomych i nie spotykają zbyt często? Co w ogóle wiedzą na temat autyzmu i funkcjonowania osób z autyzmem w społeczeństwie? Czy na widok takiej osoby odwracają głowę, czy uśmiechają się z serdecznością? Potrafią zrozumieć dlaczego się denerwuje i krzyczy, albo mówi coś do siebie patrząc nieobecnym wzrokiem w dal? Jakie tajemnice skrywa w swoim umyśle, jak przeżywa otaczający świat?
W Polsce 1 na 100 dzieci przychodzi na świat z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ujawnia się do 3 roku życia. Do dziś nie odkryto jednoznacznej przyczyny powstawania autyzmu, pomimo licznych, wieloletnich badań w tym obszarze. To co możemy zrobić tu i teraz, to zapewnić terapię i naukę od najwcześniejszych lat życia. Im wcześniej zdiagnozowane zostanie zaburzenie i zapewniona wielospecjalistyczna pomoc, tym większa szansa na samodzielne funkcjonowanie w środowisku.
W 1996 roku Parlament Europejski uchwalił Kartę Praw Osób z Autyzmem. Z inicjatywy parlamentu co roku w pierwszym tygodniu grudnia obchodzimy Europejski Tydzień Autyzmu. Celem tego szczególnego tygodnia jest przede wszystkim dostarczenie rzetelnej wiedzy społeczeństwu na temat autyzmu, uwrażliwienie na potrzeby i problemy osób borykających się z tym zaburzeniem.
Na całym świecie, począwszy od 2008 roku w dniu 2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Wiedzy na Temat Autyzmu (World Autism Awareness Day), od kilku lat zwany Światowym Miesiącem Wiedzy na Temat Autyzmu. Najważniejszą inicjatywą w dniu 2 kwietnia jest „Light It Up Blue” czyli „Zaświeć się Na Niebiesko Dla Autyzmu”, którą zapoczątkowała w 2011 roku amerykańska organizacja „Autism Speaks”, aby wzbudzić ciekawość i sprowokować odbiorców na całym świecie do rozmowy na temat autyzmu. Największe budynki świata, w tym również w Polsce, podświetlane są na niebiesko, ponieważ kolor ten jest kolorem osób dotkniętych autyzmem. Wśród błękitnych obiektów znajdowały się między innymi: Pałac Kultury i Nauki w Warszawie, Most na Wiśle w Krakowie, Złota Brama w Gdańsku, Empire State Building w Nowym Jorku, Pomnik Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro, Opera w Sydney, Universal Studio w Hollywood i Orlando, CN Tower w Kanadzie i wiele innych.
Począwszy od roku 2013 Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno – Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Malborku wraz ze Stowarzyszeniem Pomocy Osobom Autystycznym i Osobom z Trudnościami w Komunikowaniu Się organizują w miesiącu kwietniu szereg przedsięwzięć o charakterze kulturalnym, społecznym, sportowym i informacyjnym.
Naszymi partnerami, sponsorami i opiekunami od strony organizacyjnej są Starostwo Powiatowe w Malborku, Urząd Miasta Malborka, Malborskie Centrum Kultury i Edukacji, Muzeum Miasta Malborka, Malborska Fundacja Rozwoju Regionalnego, firma Forte Acoustic pana Sebastiana Braneckiego. Od kilku lat w naszych przedsięwzięciach nieocenioną pomoc okazują szkoły ponadpodstawowe, wiele małych i większych przedsiębiorstw, Centrum Aktywnego Wypoczynku w Malborku, lokalne zespoły muzyczne.
Przy tak ogromnej pomocy na przestrzeni lat powstawały piękne inicjatywy i wydarzenia, jak niebieskie marsze z happeningiem, konkursy plastyczne, koncerty muzyczne, występy teatralne, publikacje w mediach, podświetlenie budynku Malbork Welcome Center a później Muzeum Miasta Malborka, Szkoły Łacińskiej, wreszcie pikniki biegowe i marsze Nordic Walking dla chętnych uczestników z całej Polski.
Od kilku lat odwiedzamy naszych włodarzy, propagujemy problematykę autyzmu w galerii malborskiej „Dekada”, dekorujemy miasto niebieskimi flagami. Wszystko po to, by mieszkańcy miasta i okolic mogli solidaryzować się z naszymi podopiecznymi, integrować się z ich rodzinami, dowiedzieć się więcej na temat tego zaburzenia i w jaki sposób możemy pomóc osobom ze spektrum.
W Malborku od 1997 roku działa Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno – Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem, który powstał z inicjatywy Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym i Osobom z Trudnościami w Komunikowaniu Się. Obejmuje swą opieką dzieci i młodzież w wieku od 3 do 24 roku życia. Dla dzieci młodszych i ich rodziców organizuje dodatkowo zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju, oferuje również pomoc w zakresie bezpłatnego punktu konsultacyjnego. Od 1997 roku liczba wychowanków placówki zwiększyła się ponad pięciokrotnie. W pierwszym roku szkolnym z zajęć w ośrodku korzystało sześcioro dzieci , dziś do placówki uczęszcza 32 wychowanków. W bieżącym roku szkolnym 2019/2020 Wczesnym Wspomaganiem Rozwoju objętych jest 23 dzieci. Od ubiegłego roku szkolnego 2018/2019 przy ośrodku funkcjonuje Placówka Wsparcia Dziennego w ramach projektu „Pomagamy na niebiesko”. Uczniowie korzystają z codziennych zajęć świetlicowych oraz zajęć indywidualnych, dzięki czemu rodzice mogą realizować się zawodowo bez obaw o swoje pociechy.
W tym roku w miesiącu kwietniu pragniemy w nieco inny sposób uczestniczyć w obchodach Światowych Dni Wiedzy na Temat Autyzmu, gdyż z powodu panującej epidemii, nie możemy brać udziału w żadnych zgromadzeniach, marszach, imprezach kulturalnych i imprezach masowych.
Oto kilka propozycji:
Od 2 do 4 kwietnia proponujemy wyrazić swoją solidarność z osobami z autyzmem i ich rodzinami poprzez akcję „Przybij Niebieską Piątkę”. Malujemy rękę na niebiesko, odciskamy na kartkach, podpisujemy imieniem i wstawiamy na swój profil na Facebooku lub profil ośrodkowy.
Wszyscy chętni, na Facebooku, na swoje zdjęcie profilowe nakładają nakładkę związaną z akcją „Na niebiesko dla autyzmu”. Wystarczy kliknąć w zdjęcie profilowe a następnie „dodaj nakładkę” i w miejscu lupki wpisać „light it up blue” lub „autism awareness month”. Pojawi się wiele opcji, z których można wybrać ulubioną i udekorować swoje zdjęcie.
Od 4 kwietnia 2020r. na Facebooku będziemy umieszczać publikacje, filmy, linki dotyczące wiedzy na temat autyzmu (przy wsparciu superwizorów).
Z całego serca dziękujemy wszystkim, którzy przyczyniali się do tego, aby propagować problematykę autyzmu razem z nami. Dziękujemy za liczne wsparcie i apelujemy do państwa – bądźcie z nami w miesiącu kwietniu, nie tylko duchem ale wesprzyjcie nasze działania w sieci internetowej by w tym trudnym dla wszystkich czasie pokazać Wasze dobre, życzliwe serca i pamięć o naszych podopiecznych.
Życzymy wszystkim dużo zdrowia!
Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno - Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Malborku"
