Jaskra jest drugą po zaćmie najczęstszą przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych, jednak zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dużo groźniejszą, ponieważ powoduje nieodwracalne ubytki w polu widzenia. W przypadku tego schorzenia kluczowa jest wczesna diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia, które zatrzyma postęp choroby i pozwoli pacjentom cieszyć się dobrym widzeniem.
- W Polsce na jaskrę choruje około milion osób. Szacuje się, że tylko połowa z nich została zdiagnozowana. Powodem jest niska świadomość społeczna, bezobjawowy przebieg choroby i brak wyraźnych objawów, np. bólowych. Aż w 90% przypadków jaskra przebiega bez widocznych dolegliwości, dlatego kluczowe stają się regularne badania wzroku. Około 70% przypadków jaskry jest wykrywana zbyt późno, by uratować widzenie, nawet przy intensywnym leczeniu. Dzięki badaniom mamy szansę wykryć chorobę na jej wczesnym etapie i zapobiec jej nieodwracalnym konsekwencjom w tym ślepocie. – podkreśla prof. Iwona Grabska-Liberek, Kierownik Kliniki Okulistyki Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego SPSK im. prof. dr W. Orłowskiego w Warszawie, Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Okulistyki, Prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.
Najbardziej rozpowszechniona w Europie odmiana choroby to jaskra otwartego kąta przesączania, charakteryzująca się powolnym przebiegiem bez wyraźnych objawów. W Polsce panuje przekonanie, że jaskra to choroba, która dotyczy głównie osób w podeszłym wieku, ale tak naprawdę może pojawić się na każdym etapie życia – nawet u dzieci i młodzieży. Na zachorowanie zdecydowanie bardziej narażone są osoby, u których w rodzinie zdarzały się wcześniej już przypadki choroby. Do grupy szczególnego ryzyka należą też osoby powyżej 35. roku życia, z niskim ciśnieniem tętniczym, cierpiące na krótkowzroczność, migrenowe bóle głowy czy chorujące na przewlekłe schorzenia, takie jak miażdżyca i cukrzyca. Ryzyko podwyższa się również wśród palaczy. We wszystkich przypadkach kluczowa jest wizyta u specjalisty, gdy tylko dostrzeże się pierwsze, niepokojące objawy.
Akcja bezpłatnych badań
Akcja Polscy okuliści kontra jaskra to trwająca od 2017 roku inicjatywa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i lekarzy okulistów z całej Polski, mająca na celu podniesienie świadomości społeczeństwa na temat jaskry oraz zwiększenie jej wykrywalności we wczesnych stadiach zaawansowania, a tym samym uratowanie wzroku pacjentów, którzy są nieświadomi swojej choroby. W tym roku w akcję zaangażowało się 65 placówek medycznych, ich lista dostępna jest na stronach: www.tydzienjaskry.pl oraz www.pto.com.pl. Diagnostyka przesiewowa obejmuje badanie dna oka, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego i grubości rogówki oraz wywiad z pacjentem, który nie korzystał z wizyty u okulisty przynajmniej rok i u którego wcześniej nie zdiagnozowano tej choroby.
- W poprzednich edycjach akcji „Polscy okuliści kontra jaskra” przebadaliśmy ponad 6000 pacjentów. Aż 40 procent z nich zostało skierowanych do dalszej diagnostyki jaskry. To dla nas najlepszy dowód na zasadność realizacji tej akcji. Udostępnianie pacjentom bezpłatnych badań w kierunku wczesnego wykrycia jaskry to bardzo ważny krok w walce z tą podstępną i nie dającą charakterystycznych objawów chorobą. W przypadku jaskry nie możemy mówić o profilaktyce, a jedynie o wczesnej diagnostyce. Serdecznie Państwa zachęcam do wzięcia udziału w tegorocznej edycji i skorzystania z bezpłatnego badania wzroku. – zachęca prof. Liberek.